Ημησφαίρια και η λειτουργία τους

Ο εγκέφαλος αποτελεί το σπουδαιότερο και μεγαλύτερο τμήμα του κεντρικού νευρικού συστήματος. Βρίσκεται εντός του εγκεφαλικού κρανίου και περιβάλλεται από τρεις προστατευτικούς υμένες, τις μήνιγγες. Αποτελείται από δύο ημισφαίρια τα οποία χωρίζονται μεταξύ τους από την επιμήκη σχισμή. Από δομική άποψη, ο φλοιός χωρίζεται σε δύο εγκεφαλικά ημισφαίρια (αριστερό και δεξί), με τέσσερις λοβούς (μετωπιαίος, χρονικός, βρεγματικός, και ινιακός). 

O μετωπιαίος λοβός είναι ο μεγαλύτερος λοβός του εγκεφαλικού φλοιού. Βρίσκεται στο μπροστινό μέρος, ακριβώς πίσω από το μέτωπο. Είναι το κέντρο διοίκησης και ελέγχου του εγκεφάλου. Βοηθά στο σχεδιασμό, της λογικής και στην επίλυση προβλημάτων, την κρίση και τον έλεγχο των παρορμήσεων, καθώς επίσης και στη ρύθμιση των συναισθημάτων όπως η ενσυναίσθηση, η γενναιοδωρία και στη συμπεριφορά.

Ο χρονικός λοβός, διαχωρίζεται από το μετωπικό και το βρεγματικό λοβό εξαιτίας της σχισμής του Sylvius και τα όρια του δυτικού λοβού. Είναι υπεύθυνο στην ακουστική επεξεργασία, στη γλώσσα, επίσης σε λειτουργίες της μνήμης και τη διαχείριση των συναισθημάτων. 

Ο βρεγματικός λοβός, είναι υπεύθυνος για την ενσωμάτωση των αισθητηριακών πληροφοριών. Συμβάλλει στον πόνο και την αφή.

Ο ινιακός λοβός, οριοθετείτε από τα επόμενα όρια του βρεγματικού και κροταφικού λοβού. Είναι υπεύθυνος κυρίως για την όραση. Δηλαδή, επεξεργάζεται και ερμηνεύει όλα όσα βλέπουμε. Αναλύει τις πτυχές, όπως το σχήμα, το χρώμα και την κίνηση για να ερμηνεύσει και να βγάλει συμπεράσματα από οπτικές εικόνες. 

Ο ιππόκαμπος είναι μία μικρή υποφλοιώδης δομή που διαμορφώνεται όπως ένας ιππόκαμπος και παίζει σημαντικό ρόλο στο σχηματισμό της μνήμης, τόσο στη διαβάθμιση των πληροφοριών όσο και στη μακροπρόθεσμη μνήμη. 

Μερικοί επιστήμονες μιλούν για έναν πέμπτο λοβό, το μεταίχμιο, το οποίο αποτελείται από διάφορες δομές, συμπεριλαμβανομένων μεταξύ άλλων την αμυγδαλή, το θάλαμο, τον υποθάλαμο, το μεσολόβιο και τον ιππόκαμπο. Το μεταίχμιο σύστημα ελέγχει φυσιολογικές αντιδράσεις σε συναισθηματικά ερεθίσματα. Αυτό σχετίζεται με τη μνήμη, την προσοχή, τα συναισθήματα, τα σεξουαλικά ένστικτα, την προσωπικότητα και τη συμπεριφορά.

Οι ερευνητές ισχυρίζονται ότι και τα δύο ημισφαίρια επικοινωνούν μέσω του μεσολόβιου. Βοηθά στην επικοινωνία μεταξύ των δύο ημισφαιρίων, διευκολύνοντας την ανταλλαγή πληροφοριών.

Στις γυναίκες, το μεσολόβιο είναι παχύτερο, κρατώντας 30% περισσότερες συνδέσεις από τους άνδρες. Την ίδια στιγμή, κατά τη γέννηση, τα δύο ημισφαίρια φαίνεται να λειτουργούν ανεξάρτητα αλλά εξίσου.

Το αριστερό ημισφαίριο ελέγχει τη δεξιά πλευρά του σώματος και το δεξί ημισφαίριο ελέγχει το αριστερό. Κατά κανόνα, οι γυναίκες χρησιμοποιούν το δεξί ημισφαίριο και οι άνδρες το αριστερό. Ως εκ τούτου, είναι καλό και τα δύο ημισφαίρια να εκπαιδεύονται ώστε να υπάρχει αρμονία. Οι επιστήμονες ισχυρίζονται ότι δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί περισσότερο από το 10% της ανθρώπινης εγκεφαλικής ικανότητας.

Η διαφορά μεταξύ των δύο ημισφαιρίων.

Οι νευροεπιστήμονες επεσήμαναν ότι τα ημισφαίρια του εγκεφάλου έχουν διαφορετικές λειτουργίες αλλά αλληλοσυμπληρώνονται.

Αριστερό ημισφαίριο: λογική

•       κυριαρχεί και διαχειρίζεται τη γλώσσα

•       είναι υπεύθυνο για λογικούς και μαθηματικούς υπολογισμούς

•       συντονίζει και τις πέντε φυσικές αισθήσεις

•       διαχειρίζεται την κρίση και τη σχέση

•       προωθεί τη γνώση βάση επιχειρημάτων

Δεξί ημισφαίριο: ευαισθησία

•       ασχολείται με τις χωρικές ικανότητες, την αναγνώριση προσώπου και τη μουσική

•       διαχειρίζεται τις οπτικές εικόνες

•       είναι υπεύθυνο για τη δημιουργικότητα

•       διαχειρίζεται το συναίσθημα και την ευαισθησία

•       διεγείρει τη φαντασία

•       διαχειρίζεται τις καλλιτεχνικές αισθήσεις

Με την πάροδο του χρόνου, ένα από τα δύο ημισφαίρια γίνεται κυρίαρχο. Οι άνθρωποι που χρησιμοποιούν το αριστερό ημισφαίριο είναι άτομα, με λογική, πρακτικοί, τους αρέσουν τα μαθηματικά, οι υπολογιστές και κλίνουν περισσότερο προ τις θετικές επιστήμες.

Από την άλλη πλευρά, το δεξί ημισφαίριο είναι υπεύθυνο για την εσωτερική ζωή και τη μη λεκτική γλώσσα.

Εκείνοι που χρησιμοποιούν μόνο το αριστερό ημισφαίριο είναι αγκυροβολημένοι στον φυσικό κόσμο, λιγότερο συναισθηματικοί.

Από την άλλη πλευρά, εκείνοι που θα χρησιμοποιούν μόνο το δεξί ημισφαίριο ζουν σε έναν κόσμο εσωτερικών διεργασιών.

Τα τελευταία ευρήματα δείχνουν ότι υπάρχει κύκλος λειτουργίας του εγκεφάλου για περίπου 90 λεπτά. Ένα εγκεφαλικό ημισφαίριο λειτουργεί σε πλήρη ισχύ για μια περίοδο 90 λεπτών, μετά την οποία η κυρίαρχη λειτουργία αναλαμβάνεται από το άλλο ημισφαίριο.

Βιβλιογραφία:

1.SIMINGTON, J. (2010).Trauma Recovery Certification Handbook (5th. Ed.). Edmonton, AB. Taking Flight International Corporation.

2.SHORE, A. N. (2003). Affect Regulation and the Repair of the Self. New York: Norton.