Πένθος

Τι είναι το πένθος και πως το αντιμετωπίζουμε

Το πένθος είναι διαχείριση και η αντιμετώπιση της απώλειας ενός ανθρώπου ή μιας κατάστασης. Η πιο συχνή συσχέτιση που κάνουμε όταν ακούμε την λέξη πένθος είναι ο  «θάνατος» ενός αγαπημένου μας ατόμου (ή κατοικιδίου). Αυτή η κατάσταση μας οδηγεί στην θλίψη, στον πόνο, στον θυμό, στο γιατί.

Την δεκαετία του '60 η ψυχίατρος Elisabeth Kübler - Ross έφερε στην επιφάνεια τα στάδια του πένθους, βασισμένα σε έρευνες γύρω από τα συναισθήματα ασθενών με ανίατες ασθένειες, όμως κατα την διάρκεια των ερευνών της παρατήρησε ότι αυτά τα συναισθήματα παρατηρούνται και σε άλλες φάσεις της ζωής με αρνητικούς παράγοντες όπως ο θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου ή ένας χωρισμός και ότι έχει άμεση σχέση με την απώλεια.

Το πένθος δεν συνδέεται μόνο με τον θάνατο αλλά και με μια ανίατη ασθένεια που σηματοδοτεί την απώλεια της υγείας, τον χωρισμό και την απώλεια των ονείρων μας, την απώλεια της εργασίας, την απώλεια ενός αντικειμένου, κ.α.

Έχει παρατηρηθεί ότι κάποια άτομα καταφέρνουν να ξεπεράσουν την απώλειά τους χωρίς να έχουν περάσει κανένα από τα παρακάτω πέντε στάδια. Είναι σημαντικό να έχουμε στο μυαλό μας ότι τα στάδια αυτά δεν αποτελούν ένα αυστηρό πλαίσιο που ενεργοποιείται σε όλους όσους θρηνούν.

Μάλιστα καλό είναι να μην αναρωτιέται κάποιος σε ποιο στάδιο βρίσκεται αυτή τη στιγμή ή σε ποιο στάδιο θα έπρεπε να είναι ή αν πενθεί «σωστά». Η διαδικασία της θλίψης είναι τόσο ιδιαίτερη και προσωπική υπόθεση, στον καθένα, όπως άλλωστε και η ζωή του.

Τα στάδια του πένθους είναι:

1. άρνηση

2. θυμός

3. διαπραγμάτευση

4. κατάθλιψη

5. αποδοχή

Στο πρώτο στάδιο της άρνησης παρατηρούμε την δυσκολία στο να δεχτούμε αυτό που συμβαίνει - άρνηση πραγματικότητας-. Η αντίδραση στην άρνηση για τον κάθε ένα είναι διαφορετική, πχ. κάποιος μένει άυπνος γιατί δεν θεωρεί ότι αξίζει τον ύπνο, μπορεί το άτομο να μείνει αποσβολωμένο ή να έχει τάσεις φυγής, να μην να διαχειριστή την κατάσταση αυτή.

Από την άρνηση στον θυμό. Αρζιχουμε να ρίχνουμε ευθύνες στον Θεό, στην μοίρα, στο κάρμα, στον εαυτό μας, στουσ γύρω μας. Ίσως αρχίσουμε να παρουσιάζουμε δύσπνοια, ταχυκαρδία, κ.α. Αυτά γιατί δεν μπορούμε να διαχειριστούμε τον θυμό μας και το συναίσθημα αυτό.

Στην συνέχεια αρχίζουμε να αναρωτιόμαστε, να διαπραγματευόμαστε τι θα μπορούσαμε να είχαμε κάνει ώστε να αλλάζαμε την κατάληξη/ αποτέλεσμα. Από τον θυμό οδηγούμαστε στις τύψεις, τις ενοχές, τι δεν έκανα σωστά, που έφταιξα κ.α. Τότε παρουσιάζονται τα ενοχικά συναισθήματα ψάχνοντας λύσεις.

Κατάθλιψη. Έρχεται η συνειδητοποίηση της απώλειας και ερχόμαστε σε επαφή με το συναίσθημα μας. Το συναίσθημα του πόνου, της αβεβαιότητας, εξαιτίας του "κενού" αρχίζει να εμφανίζεται η δυσκολία συγκέντρωσης δυσκολία διαχείρισης καταστάσεων.

Από την κατάθλιψη στην αποδοχή. Το σημείο που κατανοούμε ότι η απώλεια είναι υπαρκτή. Κατανοούμε ότι δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι για να αλλάξουμε τα δεδομένα τότε είναι που αρχίζουμε να έχουμε στην μνήμη μας την ανάμνηση του ατόμου του κατοικιδίου, ή την κατάσταση.

Σημαντικό: αποδοχή- προσαρμογή στην απώλεια, επαναπροσδιορισμός της ζωής, στην δημιουργία νέων αναμνήσεων, αρχή σε νέες δραστηριότητες, επιστροφή στην φυσιολογική κατάσταση και ζωή κρατώντας την ανάμνηση ξύπνια.

πηγή: therapia.gr, psychologynow

Άννα Παπέττα

Κλινικός Ψυχολόγος

Αρ. Μητρώου 914